Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Hoorn in de Middeleeuwen

Vierde hoofdstuk: Verval (± 1477 - ± 1494)

Pagina 95

Tot aanvulling van het stadsbeeld in deze dagen van misère biedt het archief onder No. 382 van den Inventaris nog de „Poortersopgaven wegens het vermogen tot den aanslag en het schot van Hoorn en de rechtsban van dien”. De aangiften zijn uit 1483, 1490, 1491, dus juist uit de ergste periode van verval. In 1483 werden – enkele onleesbare buiten rekening gelaten – door 918 personen, waaronder 115 weduwen, 33 ongehuwde vrouwen en 6 vrijgezellen, aangifte gedaan.

Het treft dat de opgaven blijkbaar veel vertrouwen verdienen, want slechts eenmaal stond er de opmerking: „dese man wil men spreken van die pachten”. Dat het betalen niet altijd vlot ging toont ons een lijst uit 1464 met de 162 namen van hen die hun belastingschuld nog niet hadden aangezuiverd; 4 waren er geschrapt, omdat zij ten slotte nog voor het sluiten van den termijn voldaan hadden.

De magistraat beschikte over middelen om de nalatigen tot betaling te dwingen, de bekendste was het verwijderen van de huisdeur der weerspannigen met het verbod hun woning op welke manier ook te sluiten; daarenboven werd het bedrag van hun aanslag verhoogd met een pond per dag, dien ze achter waren. 1

Berekend naar den hiervoor gebruikten maatstaf verkrijgt men de volgende tabel (de geheele aanslag bedroeg ± 3600 pd.).

Klasse.

Aantal
personen.
% van het
aantal gezinnen.
0 — ƒ 100 264 28,7
ƒ 101 — - 200 203 22,1
- 201 — - 400 193 21
- 401 — - 600 101 11
- 601 — - 800 63 6,8
- 801 — - 1000 24 2,6
- 1001 — - 1500 34 3,7
- 1501 — - 2000 20 1,8
- 2001 — - 3000 15 1,3
- 3001 — - 4000 1 0,8

 

Klasse Personen % aant.
gezinnen
Vermogen % van het
vermogen
Niet-bezit 0 — ƒ 100 264 28,7 8000 2,1
Klein-bezit ƒ 101 — - 600 497 54,1 160000 41,2
Middel-bezit - 601 — - 2000 141 14,9 151000 38,8
Rijkdom - 2001 — - 10000 16 2,1 45000 17,9

 

1 Keurboek 1416-1424, art. 53.