Hoornse Gevelstenen en andere Huistekens

Gevelstenen in de binnenstad

Grote Oost, naast Oosterkerk

De ovaalvormige gevelsteen van dit voormalig spuithuisje toont een van de Griekse letter tau afgeleide vorm. De steen is nieuw geplaatst tijdens de restauratie van het gebouwtje en de belendende Oosterkerk. Een dergelijk teken is ook aangebracht op een van de gewelfknopen van de naast het spuithuisje staande Oosterkerk. In de christelijke catacomben stond het tau-teken voor de belofte van eeuwig leven. Ook was de tau als kruisvorm, afwijkend dus van het Latijnse kruis, als christelijk zinnebeeld in zwang bij de woestijnkluizenaar en abt Sint Antonius (251-356) en zijn kloostergemeenschap in Egypte. Een van zijn persoonlijke attributen was de “tau-staf”. Waarschijnlijk werd deze zo genoemd vanwege zijn min of meer T-vormige boveneinde, gebruikelijk bij een oosterse abtsstaf. Sint Antonius is de schutsheilige van de Oosterkerk en dit verklaart de binding van deze kerk met het tau-teken. De tau als kruisvorm, met een belletje of klokje eraan hangend, was ook het symbool van de Kannerorde van Aragón (Spanje). Deze werd verleend aan edellieden, die tijdens de kruistochten in de middeleeuwen het Heilige Land hadden bezocht en de gevaarlijke tocht naar het Catharinaklooster aan de voet van de Sinaï hadden volbracht. De orde is te vergelijken met de Duitse Orde en de Franse Orde der Tempeliers. In de heraldiek wordt deze kruisvorm een Sint Antoniuskruk genoemd.

Een ander attribuut, weliswaar niet van Sint Antonius persoonlijk, maar van de in 1095 gestichte en naar hem vernoemde Antonietenorde, was het varkentje. Dit hield verband met de gewoonte van de orde om varkens vrij in de straten rond te laten lopen.