Hoornse Gevelstenen en andere Huistekens

Gevelstenen in de binnenstad

Nieuwe Noord 16-18

Volgens de steen zou dit pand het eerste huis op het Nieuwe Noord zijn geweest: “Dit is eers huis op het nuwe noort”, met 1595 als bouwjaar. Volgens de toevoeging eronder is het in 1952 verbouwd. De steen levert ook een voorbeeld van een rebus. De hoorn, attribuut in het wapen van Hoorn, stelt hier namelijk het woord “horen” voor. De spreuk of naam zou dus in goed Nederlands “wilt horen het woord” moeten luiden, en is een aanmaning om het woord Gods ter harte te nemen. Zie voor verdere gegevens over de toepassing van deze uitdrukking Grote Oost 60. Of het nu komt door een inmetingsfoutje van de steenhouwer of omdat hij het vergeten is, de “t” van het woord “eerst” bevindt zich buiten het tekstveld. Het heeft er alle schijn van dat de “t” naderhand toegevoegd is. Iets dergelijks doet zich ook voor op de steen van West 50, zie aldaar.

Voorts blijkt, evenals onder meer in alle bekende kronieken en ten minste op een zestal stadsplattegronden van 1426 tot en met zeker 1908, dat de naar een windrichting genoemde straatnamen in Hoorn, zoals het Nieuwe Noord, vooraf gingen door het lidwoord “het”. Gesteld kan dus worden dat dit vanuit historisch oogpunt gezien nog steeds de juiste wijze van aanduiding is.