Hoornse Gevelstenen en andere Huistekens

Gevelstenen in het Westfries Museum

Pagina 188

Een bijzonder verschijnsel onder de stenen uithangtekens vormen de twee groepen gevelstenen die zich hebben bevonden in “De koning van Schotland”, Gedempte Turfhaven 2 hoek Nieuwe Noord. Zij zijn daar waarschijnlijk in 1618 in het toenmalige pand aangebracht en in 1885 weer verwijderd wegens de bouw van het huidige pand. Volgens J. van Lennep en J. ter Gouw (in De Uithangtekens in verband met Geschiedenis en Volksleven beschouwd) hadden deze panden hun naam aan de steengroepen te danken.

Beide groepen bestaan uit vijf delen. De eerste groep, die in de gevel van de Gedempte Turfhaven was opgenomen, betreft Jacobus I, koning van Engeland en zijn gemalin koningin Anna, prinses van Denemarken. Zij zijn uitgebeeld op de hoofdsteen. Ter weerszijden en boven deze steen bevindt zich een steen met een tekst in het Latijn; onder de hoofdsteen ziet men een jaartalsteen waarop het jaartal 1618 te lezen is. De groep gevelstenen uit de gevel van het Nieuwe Noord toont op de hoofdsteen de ouders van Jacobus I: koningin Maria Stuart van Schotland en haar gemaal Lord Hendrik Darnley.

Ook hier ter weerszijden van de hoofdsteen een tekststeen met ditmaal een Engelse tekst. Hieronder bevindt zich een jaartalsteen met wederom het jaartal 1618, en erboven een jaartalsteen met het jaartal 1567. Dit laatste jaartal kan duiden op het geboortejaar van de tot nu onbekende persoon die de groep stenen geplaatst heeft. Het was waarschijnlijk de bedoeling mettertijd het sterfjaar van deze persoon hieraan toe te voegen, maar zoals blijkt heeft deze toevoeging niet plaatsgevonden. De teksten op de tekststenen beschrijven de afgebeelde personen en hun onderlinge relatie. De aanleiding van de plaatsing van de groepen stenen is onbekend.

Zoals blijkt uit Bijlage 26 bestond er al in 1541 een handelsrelatie tussen Hoorn en ‘den coninck van Schotland’. De veronderstellingen dat de bewoners aanhangers zouden zijn geweest van het Britse of Schotse koningshuis of dat zich hier in 1618 een Brit of Schot heeft gevestigd zijn niet te bewijzen.