12-04-2023
Lezing 12 april 2023: In 1737 verscheen deze prachtige kaart van Suriname van de hand van de landmeter Alexander de Lavaux. Strak omlijnde rechthoeken langs de rivier symboliseren Nederlandse controle over het gebied, en het contrast met de omliggende jungle is groot. In de marges lezen we wie de eigenaars van de plantages zijn, en de Europese lezer zal ongetwijfeld onder de indruk zijn geweest van de macht van de koloniale overheerser. De kaart presenteert orde, maar vertelt ook een verhaal — wie goed kijkt ziet dorpen van weggelopen slaven, ook wel Marrons genoemd, van oorspronkelijke bewoners (‘Indianen’), en paden door de bossen en over de savannes.
De orde die de kaart laat zien, is niet in lijn met de werkelijkheid. Veel laat de kaart niet zien: plantages waar slavernij en ontmenselijking aan de orde van de dag waren, of de rol die oorspronkelijke bewoners en slaven speelden in de kolonisatie. Wie de archieven induikt leert dat strijd en verzet aan de orde van de dag was, en dat Europese overheersers vaak grote moeite hadden om de orde die we in de kaart zien vast te houden. Soms kwam het tot grote uitspattingen, zoals tijdens de Berbice slavenopstand van 1763, maar dagelijks waren er spanningen tussen oorspronkelijke bewoners, weggelopen slaven, goudzoekers, landmeters, avonturiers en militairen.
Aan de hand van (vaak getekende) kaarten en verslagen verkennen we tijdens deze avond zelf hoe de koloniale ruimte in de Nederlandse kolonies in Zuid-Amerika door deze spanningen werd getekend.
Wouter de Vries is als historicus verbonden aan de Universiteit Leiden en lid van de Hoornse Gemeenteraad voor D66
De afgelopen maanden stonden wederom boeiende lezingen geprogrammeerd. Elke tweede woensdag van de maand vonden deze plaats in het sfeervolle Foreestenhuis, een van de mooiste monumenten van Hoorn, Grote Oost 43.
De lezingen kunnen uitsluitend door reservering en vooruit betalen van het kaartje worden bijgewoond. Reserveren via lezingen@oudhoorn.nl. De reservering wordt definitief door betalen van de entreeprijs op NL86 INGB 0002 1448 88, t.n.v. Vereniging Oud Hoorn o.v.v. 1x lezing datum en/of onderwerp. Of een meervoud als u meer plaatsen reserveert. De toegangsprijs is 5 euro voor leden Oud Hoorn en 6,50 euro voor niet-leden.