Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

De zware houten dakconstructie van de monumentale Hoofdtoren is er veel slechter aan toe dan gedacht. Sommige eiken delen zijn verrot en de bonte knaagkever blijkt ook dol op het hout te zijn. Vandaar dat gisteren (15 dec.2003) het torentje van het dak moest worden getild.

De achteruitgang van het bouwwerk heeft de kenners bij monumentenzorg verrast. Nog geen tien jaar geleden is de 'landgevel' van de trotse poort onder handen genomen, Bij dat werk is ook het torentje geschilderd en toen leek alles nog solide. Nu is dat wel anders, stelt ambtenaar Arie Boezaard. Hij had geen vertrouwen meer in de weerstand van het bouwwerk tegen een stormwind. ,,Wat mij betreft gaat de spits zo snel mogelijk naar beneden. Want volgens mij staat hij al te wiebelen.''

De planning was dat de grote telescoopkraan zo rond tien uur de hijsklus zou uitvoeren. Maar bij dit soort klussen is een planning iets om later nog eens hartelijk over te lachen en bij de Hoofdtoren bleek dat niet anders. Tien uur werd een half uurtje later, waarna zich dat vijf keer herhaalde. In die tijd waren er wel wat belangstellenden naar Het Hoofd gekomen, maar veel dropen na een tijdje verkleumd weer af.

Boven op de steiger werd gewoon doorgewerkt aan het herstel van de gevel aan de waterkant. Helemaal bovenin werd hard gewerkt aan wat de grootste klus van de dag werd: het losmaken van de spits. Al hing het monumentale onderdeel wel in de stroppen van de kraan, getild werd er niet. Er moest eerst met veel hak- en breekwerk worden gezorgd dat de twee bouwdelen van elkaar werden gescheiden.

Om twaalf uur was er kortstondig hoop dat het 'moment suprème' was aangebroken. Maar opnieuw was er nijvere activiteit boven op de steigers. Nu met een slijptol, want er bestaat ook nog zoiets als smeedijzeren muurankers. Het bijzondere is dat met het wegtillen van de spits de Hoofdtoren in feite in de originele staat wordt hersteld: ooit gebouwd als onderkomen van de Noordse Compagnie, zat er geen torenspitsje op. Die kwam pas in 1651, inclusief de twee bronzen luidklokken.

De Hoornse wethouder Roger Tonnaer komt ook even kleumen. Overigens is de gemeente formeel geen eigenaar meer van de Hoofdtoren, want sinds enkele maanden heeft de vereniging Hendrick de Keyser het pand overgenomen. Maar wat als het misgaat? Want geregeld drijven er buien over en daarin zitten flinke windvlagen. Telkens zwaaien de stroppen onder de telescoopkraan dreigend heen en weer.

Het gewicht van de torenspits wordt geschat om een kleine 19 ton. Massief eikenhout, bekleed met een laag lood en voorzien van twee klokken. Vandaar de tergend langzame voorbereiding: er mag niets misgaan. ,,Wanneer dat torentje eenmaal wordt opgetild en de steigers een tikkie geeft, dan hebben we een groot probleem'', mompelt een van de uitvoerders.

Maar Hoorn heeft geluk en pas tegen één uur gebeurt het langverwachte: langzaam trekken de staalkabels aan en komt de houten onderkant los van de Hoofdtoren los. Het zwevend gevaarte geeft met een droge 'kleng' een tik tegen de steigers maar daar blijft het bij. De spits daalt langzaam naar een plek naast het gebouw. Daar wordt het opgeknapt. En boven op de Hoofdtoren kan het gat worden dichtgemaakt. De bouwvakkers hebben dan eindelijk de handen vrij om de zware balkenconstructie te vernieuwen.

Tekst: NHD dinsdag 16 december 2003,  foto's: Lotte van Iersel