Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Morgenavond bespreekt de Gemeenteraad de Nota van Overleg en Inspraak Voorontwerp Bestemmingsplan Binnenstad. Vereniging Oud Hoorn heeft van de zomer een uigebreide reactie op dat Voorontwerp gegeven. Het college heeft daarop gereageerd. Voor een aantal zaken vragen wij niettemin bijzondere aandacht van de Gemeenteraad. Hierondertreft u ons commentaar aan. Wellicht dat het voor u aanleiding is om nog eens speciaal naar de onderdelen waarop wij reageren te kijken.

Hoorn, 1 december 2008

Reactie Vereniging Oud Hoorn op de
Nota van Overleg en Inspraak Voorontwerp Bestemmingsplan Binnenstad

Aan de leden van de gemeenteraad van Hoorn

Geachte leden van de gemeenteraad,

Morgen, 2 december 2008 bespreekt u in de Algemene raadscommissie de Nota van Overleg en Inspraak Voorontwerp Bestemmingsplan Binnenstad. Onze vereniging heeft van de zomer een uitgebreide reactie op het Voorontwerp gegeven. In de Nota wordt daarop ingegaan. Naar aanleiding van de beantwoording door het college van burgemeester en wethouders vraagt de vereniging uw aandacht voor het volgende.

Structuurvisie
De nieuwe Wet RO vraagt als onderlegger voor een bestemmingsplan een Structuurvisie. Vereniging Oud Hoorn is van oordeel dat de door het college genoemde nota's niet in samenhang tot stand zijn gekomen en daarom niet als Structuurvisie bestempeld kunnen worden. Het is onvoldoende om een nietje door een aantal documenten te slaan en daar Structuurvisie op te zetten. Twee voorbeelden ter illustratie: Over verkeer en vervoer, misschien wel éen van de belangrijkste elementen voor het onderhavige complexe bestemmingsplan, heeft de raad zich nog niet uitgesproken. In de tweede plaats is tot onze spijt ook geen enkel beleidsstuk vastgesteld over hoe we met de monumenten in en de monumentaliteit van de binnenstad willen omgaan.

Samenhang
Het ontbreken van een duidelijke Structuurvisie wordt nog eens onderstreept door het feit dat drie gebieden die tot de binnenstad behoren, dan wel er aan grenzen, niet in het Voorontwerp Bestemmingsplan zijn meegenomen. Het Stationsgebied, de Vale Hen en het Pelmolenpad worden elk los van elkaar aangepakt. Het is de bedoeling van nieuwe bestemmingsplannen om een samenhangend beeld te geven van de ontwikkelingen van en beschermingen in het gebied waarvoor het geldt. De betreffende gebieden blijven nu witte vlekken. Wij vragen ons verder af of naar relatie met het bestemmingsplan Hoornse Hop is gekeken.
Wanneer Hoorn al een halve eeuw lang geen dekkend bestemmingsplan voor de binnenstad heeft, klinkt het als een gotspe te mogen horen dat er telkens een actueel bestemmingsplan voor de binnenstad komt als er zich nieuwe ontwikkelingen voordoen. Dat betekent dat er bij elke aanvulling of wijziging een bestemmingsplanprocedure, zoals nu, moet worden afgelopen.
Het recente stopzetten van het plan Soeters voor de Vale Hen is het beste bewijs voor onze bezorgdheid. Door het ontbreken van dit deel van de binnenstad in het Voorontwerp Bestemmingsplan Binnenstad is dit gebied nu in feite vogelvrij.
Volgens het betreffende krantenbericht wordt alle aandacht verschoven naar het Stationsgebied, dat eveneens een witte vlek is. De gemeenteraad heeft zich bijvoorbeeld niet uitgesproken over de wenselijkheid van vestiging van grote winkelketens in dat gebied. Het binnenstadswinkelgebied wordt er door uiteengerekt, terwijl de kwaliteit van de binnenstad als winkelgebied juist de compactheid is, naast variatie en schaal.

Harde functies versus historie
Vereniging Oud Hoorn is niet overtuigd van het antwoord van het college dat de historische binnenstad voldoende is beschermd. Een bestemmingsplan is het kader voor alle ontwikkelingen in een gebied, of dat nu conserverend is of ontwikkelingsgericht. Dat kader zal steeds de leidraad zijn. Dus moeten ook de conserverende aspecten hun plek in een bestemmingsplan krijgen. Een simpele verwijzing naar andere regels doet geen recht aan de betekenis van het bestemmingsplan enerzijds als aan de noodzakelijke bescherming van de historische kwaliteit van de binnenstad anderzijds. Door te stellen dat het bestemmingsplan conserverend van aard is, is de zaak dus niet geregeld.
De binnenstad bestaat bovendien uit meer dan alleen rijks- en gemeentelijke monumenten waarvoor een bepaalde bescherming geldt. Denk aan beeldbepalende panden en aan de structuur en de morfologie. Zoals horeca, inrichting, verkeer en vervoer eerst met behulp van deelnota's tot vaststelling van beleid hebben geleid en zo een plek in het Voorontwerp kregen, zo hebben wij dat ook bepleit voor de zaken waar wij als vereniging voor staan. Niets belet de gemeente om een duidelijke intentie uit te spreken dat de historische stad als kwaliteit onaangetast dient te blijven en vervolgens de manier aan te geven waarop dat beleid in de praktijk gestalte krijgt.

De reactie van het college op onze constatering dat ook aan de culturele functie geen aandacht is besteed, namelijk dat een bestemmingsplan geen cultuurnota is, raakt kant noch wal. Het bestemmingsplan is ook geen horecanota, terwijl het daar vol van staat. Zo blijft ons bezwaar overeind dat het Voorontwerp onevenwichtig is en dat er geen balans is gevonden tussen de 'zachtere' functies en de economische functie, horeca en detailhandel.

Cultuur
Ook al kent de SVBP, waar het college naar verwijst, alleen het begrip Cultuur en Ontspanning, dan nog zou kunnen worden getracht de bestemming Cultuur concreter te omschrijven en in het plan vast te leggen. De functie horeca kent in het bestemmingsplan verschillende gradaties, waarom zou dat voor Cultuur en Ontspanning niet kunnen opgaan? Is het volgen van de definities uit de SVBP verplicht zoals wordt gesteld? Of heeft een bestuur mogelijkheden om daar zelf nog nader invulling aan te geven? Kan het college aangeven op welke punten hij zelf van de SVBP afwijkt?

Winterterrassen
Rijksdienst Archeologie Cultuur Monumenten (RACM), Cie Welstand en Monumenten (CW+M) en Vereniging Oud Hoorn hebben ernstig bezwaar tegen het voornemen om aan de noordzijde van de Roode Steen winterterrassen toe te staan. RACM stelt voor om deze ruimte tot de koude periode te beperken. In de zomerperiode dienen ze te worden opgeruimd zodat het plein als plein beleefd kan worden. Vereniging Oud Hoorn vreest dat men zich daar niet aan zal houden. Als men op deze plek winterterrassen had willen hebben, had dat eerder in de ont-werpopdracht meegenomen moeten worden, ook al zouden we er dan vermoedelijk bezwaar tegen hebben gehad. Vereniging Oud Hoorn begrijpt de opmerking van het college niet dat de noordwand van de Roode Steen niet de meest waardevolle in de binnenstad is. Het lijkt er op dat wat in de ogen van het college minder waardevol is dan ook meteen vogelvrij is. Het is, hoopt Vereniging Oud Hoorn, een niet zo bedoelde uitlating voor een ontwerp dat naar maat en schaal een voor het historische karakter van de plek respectvolle, passende hedendaagse invulling is. Het ontwerp van Rietvink verdient het niet dat het wordt ontsierd door aanbouwsels. Het toestaan van deze voorzetdozen zal het begin zijn van de verrommeling van het plein en de stad. Vereniging Oud Hoorn gelooft namelijk niet dat het niet als precedent zal werken. De opmerking dat de bedoelde aanbouwsels een versterking van de historische ambiance zullen vormen, is pure onzin en toont dat het stadsbestuur de bescherming van het historisch stadsgezicht onvoldoende serieus neemt. Het bewijs dat de harde functies het winnen van de zachte, wordt hier geleverd.
Vereniging Oud Hoorn is voor het voor gemotoriseerd verkeer afsluiten van de Roode Steen, zowel in de winter als in de zomer. De vereniging begrijpt niet dat dergelijke afsluitingen in veel binnensteden in ons land mogelijk zijn maar dat het in Hoorn niet zou kunnen.

Open puien / loketverkoop
Vereniging Oud Hoorn deelt de opmerking van RACM. Ook al wordt dit te gelegener tijd in de nieuwe Welstandsnota geregeld, niets belet het bestuur om het niet tevens in het bestemmingsplan op te nemen. Ook ander beleid is in afzonderlijke nota's geregeld. Daar wordt niet met een verwijzing volstaan. Dat er thans bepalingen ontbreken om loketverkoop tegen te gaan en dat loketverkoop nu gelimiteerd wordt, wil nog niet zeggen dat Vereniging Oud Hoorn het er dan mee eens moet zijn. Vereniging Oud Hoorn is tegen deze praktijk en is blij dat het gebrek aan regelgevend kader niet tot misstanden heeft geleid. Open puien en loketverkoop leiden tot verloedering van het straatbeeld.

Grote winkelketens
Vereniging Oud Hoorn is voor specifiek aan te wijzen locaties aan de rand van de binnenstad, zoals Vale Hen en misschien te zijner tijd het Noordelijk Stationsgebied. Daar is ruimte voor winkelvoorzieningen van meer dan 500 m2. Maar voorkomen moet worden dat het winkelgebied te veel uiteengerekt wordt en dat deze vestigingen ten koste van de binnenstad gaan. Ook de Veemarkt moet van te grote winkels worden gevrijwaard.

Plankaart en Inmeten
Vereniging Oud Hoorn constateert dat de plankaart door de gebruikte methodiek te grof is. Om ongewenste ontwikkelingen te voorkomen is het absoluut noodzakelijk dat de juiste maten worden gehanteerd. Zeker in een kwetsbaar gebied als de binnenstad.
Wat het inmeten betreft gaat de verwijzing naar de artikelen voorbij aan onze vraag. Waarom kan geen concreet antwoord op de vraag worden gegeven, temeer daar de verwijzing naar de regels digitaal niet te raadplegen valt? Het verdient aanbeveling om nog eens serieus naar de door de vereniging gemaakte opmerkingen over dit punt te kijken.

Overige opmerkingen
Niet alleen nav de Regels (opmerkingen a t/m z) maar ook onder Overige opmerkingen hebben wij een aantal opmerkingen gemaakt, zoals mbt woonschepen (niet geregeld), de bescherming van het woon- en leefmilieu en de kwaliteit van de binnenstad in relatie tot het instrument van actief aanschrijven en het ontbreken van een economische paragraaf. Vereniging Oud Hoorn gaat ervan uit dat ook die opmerkingen worden meegenomen bij de opstelling van het definitieve Ontwerp.

Namens Vereniging Oud Hoorn,

Egbert Ottens
voorzitter

01-12-2008