Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

De gemeente brengt het maritiem cultureel erfgoed in kaart dat in de zeebodem is verzonken. Met sonar wordt in het Hoornse Hop gezocht naar gezonken schepen, in zee verdwenen dijken en mogelijke overblijfselen van het dorp Dampten.

Hoorn en de zee zijn onlosmakelijk verbonden. Hoorn dankt een groot deel van haar geschiedenis aan de strategische ligging aan de (voormalige) Zuiderzee. De schepen bereikten de havens via het Hoornse Hop. Tussen 1200 en 1900 zijn ongeveer 175 schepen gezonken. De wrakken liggen verscholen in de modder van de zeebodem. Daarnaast liggen op de bodem van de zee verdwenen dijken en mogelijk ook overblijfselen van het dorp Dampten, het Atlantis van Hoorn. Deze resten vormen het maritiem cultureel erfgoed van de stad Hoorn.

In kaart brengen erfgoed

Wethouder Judith de Jong: ‘Met het onderzoek vergaren we informatie over onze maritieme geschiedenis. We vinden het belangrijk om ons verzonken erfgoed in kaart te brengen. De druk op het open water neemt toe. Om te voorkomen dat toekomstige ingrepen in het Hoornse Hop bovenop het maritiem cultureel erfgoed terechtkomen, moeten we weten waar het ligt.’ De gemeente is wettelijk het bevoegd gezag voor alle ingrepen in de waterbodem. De gemeente Hoorn heeft 33 vierkante kilometer waterbodem (Het Hoornse Hop) als grondgebied; dit is drie vijfde van het totale grondgebied.

Onderzoek

Vanaf het onderzoeksschip Hessel Snoek wordt de zeebodem gescand met een sonar. Deze ‘leest’ de zeebodem op delen die boven de zeebodem uitsteken. De gegevens worden verwerkt in een gemeentelijk archeologische kaart. Daarmee kan bij plannen voor het Hoornse Hop worden aangegeven waar het wel of niet verstandig is om eventuele ingrepen te doen. De kosten van het onderzoek blijven beperkt, omdat het werk wordt uitgevoerd door ervaren vrijwilligers onder aansturing van de gemeentelijke archeologen. Een deel van het Hoornse Hop is inmiddels onderzocht. Daarbij zijn tientallen locaties van scheepswrakken gezien. Het dorp Dampten is nog niet gevonden.

Kennis delen met Texel

De gemeente Hoorn deelt de kennis en ervaring die inmiddels is opgedaan met de gemeente Texel. In de Waddenzee liggen vermoedelijk de meeste scheepswrakken van West-Europa, ook van Hoornse koopvaarders en oorlogsschepen. Hoorn, West-Friesland en Texel delen dit maritieme erfgoed. De archeoloog voor de gemeenten West-Friesland helpt Texel bij het maken van een archeologische kaart van de waterbodem.

Bodem als bewaarplaats

Het archeologisch beleid in Europa is gericht op behoud van de archeologische resten in situ, dat wil zeggen in de bodem zelf. De bodem is de beste (en de goedkoopste) bewaarplaats.