Kwartaalblad 1982 / 1   blz. 8

Boekbespreking: Boon, Piet, Catalogus van de Westfriese bibliotheek

In 1977 aanvaardde de Hoornse Gemeenteraad het nagelaten boekenbezit van ir. C. Koeman.
Deze omvangrijke collectie is nu door de heer Boon, als bibliothecaris van de Archiefdienst via een catalogus toegankelijk gemaakt. Het smaakvol uitgegeven deel is een must voor ieder die zich op verantwoorde wijze met de geschiedenis van West-Friesland bezighoudt.
Het werkje vormt het derde deel in de Westfriese inventarisreeks, een middel van de Archiefdienst betere ingangen te verschaffen op de door haar beheerde archieven- en boekenbezit van de Westfriese Gemeenten.
Het enige nadeel van deze reeks is, dat de nu zo langzamerhand bekend rakende gele bandjes in zo'n laag tempo plegen te verschijnen. Jammer, maar alleszins begrijpelijk voor iemand die weet, welke hoeveelheid werk verzet moet worden voordat een catalogus van een kleine boekenverzameling of een inventaris van een bescheiden archief gepubliceerd kan worden.
We beschikken dus op dit moment over drie delen, die volledig beantwoorden aan de eisen die een serieus onderzoeker aan een goede archiefinventaris of catalogus mag stellen.
De eerste inventaris gaf een overzicht van de archieven van een aantal instellingen die aan het eind van de 18e en het begin van de 19e eeuw getracht hebben het sociale en economische verval van West-Friesland af te remmen. Als tweede verscheen, ook van de hand van Boon. de inventaris van het voor de Hoornse sociale geschiedenis zo belangrijke Kerkenarmenfonds.
En dan dus nu de catalogus van de bibliotheek die Koeman aan de Gemeente heeft nagelaten.
Deze bibliotheek was waarschijnlijk de meest volledige particuliere verzameling over het onderwerp West-Friesland.
Opgezet in een tijd waarin het nog mogelijk was alle literatuur over zo'n uitgebreid onderwerp als dit bijeen te brengen.
Op dit moment is zoiets niet meer haalbaar, omdat men in de eerste plaats bijzonder vermogend moet zijn
een complete verzameling "Westfrisiana" te kunnen aanleggen en omdat de productie van literatuur over
dit onderwerp enorm is toegenomen.

Daarom is het zo belangrijk, dat openbare instellingen als een Archiefdienst, de beschikking krijgen
over verzamelingen als die van Koeman. Een ieder die zich bezighoudt met de Westfriese qeschiedenis wordt nu in staat gesteld aan zijn verlangen naar qoede en snelle informatie op dit terrein te voldoen. Daar ligt ook het grote belang van het gebaar van Koeman, namelijk het ter beschikking stellen van een enorm stuk documentatie over het gewest ten bate van de gemeenschap.
Laten we hem er dankbaar voor zijn.
En niet minder de samensteller van deze catalogus. Want wat is een goede verzameling over een bepaald onderwerp zonder catalogus? De catalogus is systematisch opgezet, dat wil zeggen. dat de boeken zijn gerangschikt naar onderwerp.
Uiteraard de meest logische keuze voor gebruikers die zich. zoals de meesten, met het onderwerp West-Friesland bezighouden maar niet weten. wat er op de verschillende deelgebieden van dit onderwerp verschenen is.
Uiteraard is in deze catalogus voor het onderwerp aardrijkskunde en geschiedenis de grootste plaats ingeruimd. En binnen deze vakken springen dan weer heel duidelijk specialismen als genealogie, cartografie en plaatsbeschrijving eruit.
De mens Koeman en zijn belangstelling kennende, wekt dit geen verbazing.
De topstukken uit de collectie zitten volgens mij in de afdeling kaarten en atlassen. Eenzaam bovenaan staat de originele uitgave van Blaeu's stedeatlas van de Noordelijke Nederlandsen van 1649.
Daarnaast op wat lager niveau de kaarten van de Hoogheem raadschappen van Uitwaterende Sluizen en van Rijnland.
Tot de zeer bijzondere stukken uit de afdeling geschiedenis reken ik de tweede uitgave van de zogenaamde Divisiekroniek van 1591, enkele eeuwenlang het belangrijkste werk van de Nederlandse geschiedsschrijving.
Dan zijn er de stedebeschrijvingen over de Nederlandse steden door Guicciardini (1567) en door Boxhorn in de Nederlandse (1634) en Latijnse uitgave (1632). Het zijn stukken, waarop de boekerij met recht trots kan zijn.
Een kleine kritische opmerking.
Het werk van Blok over de Franken zou ik niet plaatsen onder de geschiedenis van Frankrijk. Het gaat hier om de geschiedenis van de Franken op het latere grondgebied van Nederland. Dit doet echter weinig af aan mijn waardering voor deze ontsluiting van een belangrijk stuk documentatie over West-Friesland.

 

  Terug naar vorige pagina