Kwartaalblad 2015 nr.3   (september)

De aankomst in de haven van Hoorn van de replica van het schip 'De Halve Maen', waarmee de stad dit voorjaar zoveel publiciteit kreeg. Oud Hoorn doet, na het jubileumnummer 2015/2, de publiciteit nog eens dunnetjes over. Nog meer foto’s op blz. 132-133.

De aanleg van de nieuwbouwwijk Bangert-Oosterpolder gaf de archeologische dienst de gelegenheid te zoeken naar sporen van het klooster Betlehem, dat volgens historische bronnen gelegen moest hebben aan de Bangert in Westerblokker. Het resultaat van die opgraving is indrukwekkend en heeft zelfs geleid tot een met succes verdedigd proefschrift van de auteur van dit artikel en de publicatie van een handelseditie (Christiaan Schrickx, Betlehem in de Bangert, Uitgeverij Verloren, Hilversum 2015). Waarom dit vrouwenklooster werd gesticht, wat de relatie was met de geestelijke stroming ‘De Moderne Devotie’ en welke rol deze kloosterstichting binnen Hoorn speelde, vormen enkele van de onderwerpen van het proefschrift. Dit artikel richt zich specifiek op de vraag hoe deze relatief late kloosterstichting (1475) past binnen de geschiedenis van de kloosterstichtingen in Hoorn.

De brand in 1965, 50 jaar geleden, in het destijds gerenommeerde Hotel-Restaurant ‘Het Wapen van West-Friesland’ op de hoek van het Scharloo en het Kleine Noord vormt de aanleiding voor dit artikel. De gunstige ligging van dit pand bij de Noorderpoort en de geschiedenis van logement tot hotel-restaurant worden uitgebreid beschreven, evenals de desastreuse en verwoestende brand. Nieuwbouw kwam niet van de grond, mede omdat de gemeente Hoorn het terrein met de bouwval aankocht om het probleem van de te smalle toegangsweg tot het uitbreidingsplan Grote Waal op te lossen.

Van Sybe Huitema (1884-1970), leraar Duits in de vooroorlogse jaren aan de Rijks BBS in Hoorn, is weinig bekend. Van zijn echtgenote, Betsy Kaiser, veel meer, zie daarvoor het volgende artikel. Vier schetsboeken van zijn hand met potloodtekeningen van vooral kinderen kwamen onder ogen van Oud Hoorn en zullen binnenkort te zien zijn tijdens een tentoonstelling in het Verenigingsgebouw aan Onder de Boompjes.

De kunstenares Betsy Kaiser, dochter van de huisarts Karel F.L. Kaiser (die in het grote huis op nr. 20 Onder de Boompjes woonde en oprichter werd van het stadsziekenhuis De Villa aan de Draafsingel) stamt uit een kunstzinnige familie, die afkomstig is uit het Duitse graafschap Nassau-Diez. Een genealogisch overzicht gaat vooraf aan een schets van het leven van Betsy en haar huwelijk met Sybe Huitema (zie het vorige artikel). Veel aandacht wordt besteed aan haar schilderwerk en haar exposities (o.a. in de in 1967 nieuw geopende vleugel van het Westfries Lyceum, de opvolger van de Rijks HBS, waar zij als docente gewerkt had). "Een gedreven kunstenares", aldus de auteur van dit verhaal, "die tussen de amateurs en de professionals zweeft ... en vooral op oudere leeftijd ... lijkt te zijn doorgebroken".

Coert Sijvertsen (geb. 1622 in Brevik in Noorwegen) trouwt in 1655 in Hoorn als adelborst met Engeltje Sijverts. Hun zoon Sijver Coertsz (Siver Cortsen in het Noors) was bij zijn overlijden in 1683 gouverneur van een Deense kolonie aan de oostkust van India. Coert zelf overleed in 1675 als generaal-admiraal van de Deens-Noorse vloot. Hoe Coert Sijvertsen in Hoorn terechtkwam en hoe zijn leven daarna verliep, leest u in dit verhaal, dat gebaseerd is op een in 1740 in Kopenhagen verschenen biografie en op recent geïndexeerde en gedigitaliseerde bronnen in het Westfries Museum. De auteur, Fokke van der Meer, woont al meer dan vijftig jaar in Noorwegen en heeft voor ons een bijdrage bewerkt, die hij heeft gepubliceerd in het vorig jaar verschenen Jaarboek van de Historische Vereniging in Brevik. Het is de auteur niet gelukt de geboortedatum van de zoon Sijver Coertsz te achterhalen, die bij de geschiedschrijver Gerard Brandt wordt aangeduid als 'de jonge Adelaar'.

Een windas is een hand gedreven, antiek hijswerktuig, waarmee je lasten kunt hijsen of laten vieren; hij wordt bovenin een gebouw geplaatst om via een hijsopening lasten naar alle verdiepingen te kunnen transporteren. Hoe een windas er uitziet, hoe hij functioneert en werkt en wat de relatie is met schutsluizen en overhalen, wordt met behulp van vele afbeeldingen duidelijk gemaakt. "Het ronde ding op zolder", zoals een suppoost het uitdrukte tijdens een rondleiding in de Boterhal, heeft bij de auteur van dit artikel, die een en ander wel op waarde kon schatten, geleid tot een zeer informatieve bijdrage aan onze kennis over Hoorn.

- voorwoord (de ‘Soestdijkaffaire’ en Hoorn)
- aanwinsten in het Documentatiecentrum.
- het verslag van de voorjaarsledenvergadering
- lezers schrijven (o.a. over de Lichtmastenfabriek aan de Karperkuil en de panden Korenmarkt 2-6.)
- de bestuursmededelingen.
- het stadsbeeld en op de achterkant 'Hoe Hoorn veranderde'.