Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Gestelde vragen aan Vereniging Oud Hoorn

Terug

  • Waar is het anker gebleven, dat ooit bij het station in het plantsoen lag?


    Waar is het anker gebleven, dat ooit bij het station in het plantsoen lag?

    In het boek "Toen Hoorn nog Oud-Hoorn was..." op pp. 68+69 (het boek is uitgegeven in 1980) staat een stukje over het anker. Citaat: Bezoekers van het Westfries Museum die vanuit de entreehal de tuin inkijken, zien daar midden op het grasveld een oud scheepsanker liggen. Het is het anker van een Oostindiëvaarder, het door de Kamer Hoorn van de VOC in 1739 gebouwde schip "Oude Zijpe". De "Oude Zijpe" is niet lang in de vaart geweest, want reeds 1 jaar na de bouw, in 1742. verging het op weg naar Indië met man en muis op zeven mijl ten noord-westen van IJmuiden (een plaats die toen overigens nog niet bestond). Het anker werd in 1938 opgevist en na aankoop door het Westfries Museum (met medewerking van de vereniging Oud Hoorn) per boot door het Noordzeekanaal naar Amsterdam gevoerd en vandaar met de Hoornse boot naar Hoorn. Een weg die het overigens nog nooit eerder was gegaan, want in die dagen van de "Oude Zijpe" liep de route van Hoorn naar de Noordzee langs Texel.
    In 1939, precies twee eeuwen na zijn vervaardiging in Hoorn, kwam dit anker weer in zijn stad van herkomst terug...
    De foto (op pag. 68) geeft het moment weer, dat het in 1941 op een sleperswagen - begeleid door de toen 80-jarige Pieter Groot (grootvader van Herman Groot, de huidige directeur van Groot Internationaal Transportbedrijf) - naar het Noorderplantsoen voor het station wordt vervoerd, waar het tot 1969 opgesteld is geweest. Vanwege voortdurende beschadigingen door de jeugd is het uiteindelijk in dit laatstgenoemde jaar overgebracht naar zijn huidige plaats in de tuin van het Westfries Museum. (einde citaat)
    In 1986 verhuisde het anker van het museum naar de walkant op het Oostereiland. Vanaf 1991 ligt anker bij de Koopvaarder (woongemeenschap gebouwd in 1988) in Risdam Zuid tegenover het politiebureau.

    anker

    Reisgegevens afkomstig van de VOC site.

    De Oude Zijpe zou gebouwd zijn in 1730 en vanaf toen tot het vergaan bij Bloemendaal september 1742 in gebruik bij de VOC (volgens site VOC). De uitreis voor de Kamer Hoorn met schipper Joost Anker. Op 29 juni 1740 vertrok de 'Oude Zijpe', gebouwd op de werf te Hoorn, vanaf Texel voor haar eerste reis naar Indië. Van 16 december 1740 tot 19 januari 1741 was zij aan de Kaap de Goede Hoop en bereikte Batavia op 28 mei 1741.
    De thuisreis van de "Oude Zijpe" met een laadvermogen van 650 ton was voor de Kamer Enkhuizen met dezelfde schipper. Vertrek uit Batavia was op 15 december 1741. Van 22 april 1742 tot 11 mei 1742 werd Kaap de Goede Hoop aangedaan. De Oude Zijpe is op 22 (volgens de Lijst tussen 23 en 24 september; (info is niet eenduidig) september 1742 in een zware storm op de Noordzee vergaan nadat het schip alle ankers verspeeld had toen het uit Indië terugkwam met een lading peper en nootmuskaat. Alle opvarenden zijn gered en een groot deel van de lading.
    Met de Lijst wordt bedoeld: "Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt" (Nationaal Archief, Den Haag).

    In het Ned. Scheepvaart Museum te Amsterdam bevindt zich een anonieme tekening van de stranding van dit schip (A2317(02)). In de Bibliotheek van het Ned. Scheepvaart Museum te Amsterdam bevindt zich tevens een gedrukt verslag van deze stranding incl. gravure.

Redactie "veel gestelde vragen": Diana van den Hoogen, Hoorn

 

Terug naar gestelde vragen