Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Kwaad's Wasserij

Na de Tweede Wereldoorlog, Vollerswaal 6

Om de activiteiten uit te kunnen breiden ging het bedrijf zich na de Tweede Wereldoorlog ook bezig houden met het wasgoed van bejaardenhuizen. Ook al omdat het klantenbestand van collega "Stam Stoomt" kon worden overgenomen.

Advertentie Stam stoomt

Dit aan het Breed gevestigde bedrijf mocht al een aantal bejaardenhuizen tot zijn cliënten rekenen. Onder deze bejaardenhuizen waren instellingen die gerelateerd waren aan een protestants-christelijk geloof. De familie Kwaad was van Rooms-katholieke huize. Na enige weken werd het bij deze nieuwe klanten duidelijk dat er geloofsverschillen waren. Dit had in die tijd tot gevolg dat de relatie niet werd gecontinueerd.

Losse centrifuge jaren 50
Losse Miele wascentrifuge

Rond 1950 veranderde het klantenbestand door de opkomst van de huishoud-wasmachine waarbij van een separate centrifuge gebruik werd gemaakt. Het vervolg hierop waren de gecombineerde machines waarin zowel gewassen als ook gecentrifugeerd kon worden. Ook werden er droogmachines voor huishoudelijk gebruik ontwikkeld.

Nieuwe weefsels, waarin nylon, en later polyesterkatoen, maakten strijken min-of-meer overbodig. De losse boorden, eens de kurk waar het bedrijf op dreef, werden door de komst van nylon overhemden steeds minder aangeboden. Voor de wasserij was dit alles aanleiding om naar een ander klantenbestand uit te zien. Hierdoor veranderde het te wassen assortiment artikelen zeer sterk en werd het bedrijf langzaam maar zeker omgebouwd tot een geïndustrialiseerde dienstverlener. Daar meerdere bestaande bejaardencentra, het Stadsziekenhuis en ziekenhuis De Villa hun was gingen uitbesteden opende dit voor het bedrijf nieuwe perspectieven. In die periode ging ruimtegebrek echter een steeds grotere rol spelen.

In 1951 werd daarom besloten een geheel nieuwe bedrijfshal, gecombineerd met twee bovenwoningen, te bouwen op het adres Vollerswaal 6. Dit nieuwe pand had een oppervlakte van 1000 m2 en hierdoor kwam voorlopig een einde aan het ruimtegebrek.

 

Officiële opening

Opening Wasserij Kwaad aan de Vollerswaal
Opening van het niewe pand aan de Vollerswaal, 4 november 1951

Op 4 november 1951 werd het nieuwe bedrijf officieel geopend. Daags daarna deed het Dagblad voor Westfriesland uitgebreid verslag van deze gebeurtenis. Zo kon men o.a. het volgende lezen:

"Het is zeer interessant een wandeling door het nieuwe gebouw te maken, waar licht en lucht in ruime mate vrij spel hebben. De binnengekomen wassen worden in de sorteerruimte gewogen en uitgezocht waarna de bonte was gescheiden van de witte in een moderne wasmachine wordt gereinigd. Deze machine heeft het voordeel, dat zij uit vakken bestaat, waardoor de verschillende goederen niet door elkaar kunnen geraken. Een onthardingstoestel zorgt ervoor, dat de was met zacht water wordt gewassen, zodat de goederen weinig te lijden en een mooie tint krijgen, wat vooral bij het witte goed tot uiting komt. In een centrifuge, waarin goederen als in een cycloon tegen de wand worden gedrukt, wordt de was gedroogd, welk proces in een droogkast en een droogtrommel meer voltooid kan worden. Vervolgens wordt de was gemangeld, geperst en gestreken; dat laatste geschiedt in geringe mate nog met de hand, om als het ware de puntjes op de i te zetten. Bij deze gang door de wasserij constateert men, dat de goederen, welke tot één was behoren, bij elkaar blijven, hetgeen een groot voordeel betekent bij de methoden, die in vroeger jaren wel werden gehuldigd. Op overzichtelijke wijze zijn de machines, de sorteerbakken en andere attributen geplaatst, waardoor elk lid van het personeel, dat onder leiding staat van de chef, de heer Wiltjer, een behoorlijke oppervlakte heeft om te werken. Het geheel maakt bovendien een nette en keurig verzorgde indruk. In het bedrijf is voorts een ruime kleedgelegenheid voor werkneemsters gemaakt. De gebroeders hebben tevens de gelegenheid aangegrepen twee riante woningen boven de zaak te laten bouwen. Deze wasserij is tot stand gekomen door de medewerking van de architect Hermans uit Hoorn, de aannemer Veerman uit Westwoud, de schilder Slootstra uit Blokker, de electricien Van de Lee uit Hoorn en de machinefabriek Patent Schoof", aldus het dagblad.

 

Vollerswaal Wasseri jKwaad
De gebroeders Frits en Toon Kwaad voor de ingang van het nieuwe pand aan de Vollerswaal. Uiterst rechts zien we Joep Hart met de bakfiets.

 

Acterzijde wasserij Kwaad Vollerswaal
De achterzijde van Kwaad's Wasserij aan de Vollerswaal, gezien vanaf het Oosterplantsoen nabij het Watertje.

In de 50-er jaren van de vorige eeuw deed de eerste bestelauto zijn intrede bij Wasserij kwaad. Dat had aanvankelijk nogal wat voeten in de aarde want de bezorgers wisten wel met transport- en bakfiets om te gaan maar auto's was heel andere koek. De daarbij behorende verkeersregels gaven vooral bij de ouderen nogal eens wat problemen. De vrachtrijders, die van oudsher de bodediensten verzorgden, waren beslist minder gelukkig met de eigen besteldienst van de wasserij. Het betekende dat de wasserij nu zelf de klanten ging bedienen hetgeen een aanslag op hun omzet vormde.

 

Het klantenbestand bleef nog steeds groeien daar meer verzorgingshuizen voor ouderen, ziekenhuizen, verpleeghuizen en inrichtingen voor psychiatrische patiënten werden gebouwd in Noord-Holland. Ook het Sint Jans Gasthuis in Hoorn sloot haar eigen wasserij en besteedde deze activiteiten uit aan Kwaad's Wasverzorging.

Wasserij met Persmachines
Het verwerken van de was vormde een arbeidsintensieve bezigheid die vooral door dames werd uitgevoerd. Overzicht van een deel van het bedrijf aan de Vollerswaal. Achter de pers staat Jo Piels

Slijtage aan de was
Moderne ontwikkelingen, waterontharding en slijtagetest

Wasmachines Kwaad Vollerswaal
De voor die tijd (1951) moderne wasmachines van Wasserij Kwaad aan de Vollerswaal. Links staat Frans Kwaad en rechts Menno Postma.

de was een probleem
Winddroog behandeling, minimum slijtage

Het bedrijf heeft toen ook de gelegenheid gegrepen om de vleugels verder uit te slaan en het te verzorgen gebied werd drastisch uitgebreid. Mede door deze activiteiten en het bijbehorende succes werd de locatie aan de Vollerswaal veel te klein. Gelukkig deed in 1960 de gelegenheid zich voor dat het pand Vollerswaal 4 kon worden overgenomen van "Steen Fouragehandel". Hieroor kon het bedrijf worden uitgebreid met een nieuwe productieruimte en ketelhuis. In het bijbehorende woonhuis van de familie Steen werden vervolgens de kantoren gevestigd.
Eveneens in 1960 heeft Toon Kwaad zich teruggetrokken uit het bedrijf. Iets later is ook Frits, de andere firmant van de Gebroeders Kwaad gestopt en is de bedrijfsleiding overgegaan in handen van Frans Kwaad, zoon van Frits.